295. De weerhaan

Nog eenmaal echter werpt de gedoemde zwerver een blik achterom. En zoals de wind speelt met de weerhaan op het dak, zo werd in het huis gespeeld met de harten van de dochter en de dichter. Die haan is een uithangbord, hij had gewaarschuwd moeten zijn! Maar nu blijft de poëet weinig anders over dan een barre tocht door de sneeuw. Je moet in dit verhaal echt zoeken naar het visuele. Schubert heeft er weinig oog voor, hij zingt en speelt, de dichter Wilhelm Müller klaagt vooral. Dat maakt het tot een interessante klus.

294. Gute Nacht

De zwerver uit die Winterreise, zie mijn vorige post, wordt door de familie van zijn geliefde kennelijk niet geacepteerd, want hij neemt in stilte de benen. Men prefereert een wat kapitaalkrachtiger bruidegom. Tja, zulke dingen komen voor. Op de deur schrijft hij nog, Gute Nacht. Hoe hij dat doet, wordt niet vermeld. Misschien met wat zand of aarde, met water of sneeuw vermengd. Dan loopt hij de eenzame nacht in. Onderweg krijgt hij allerlei herinneringen.

293. Like a rolling stone

Het consumeren van muziek is niet echt mijn ding, behalve als de muziek als begeleiding functioneert bij poëzie. En dat is bijvoorbeeld het geval bij "Winterreise" van Schubert. Het dichtwerk van Wilhelm Müller vertelt het verhaal van een zwerver die op straat wordt gezet en nergens meer een plek kan vinden. Hoe fraai harmonieert de muziek met de verzen. Bovenstaande tekening is een illustratie bij het lied "Die Krähe".

Het werk van Schubert/Wilhelm dateert uit 1827. Honderdveertig jaar later klonk er een ander zwerverslied, in Amerika, van de dichter-musicus Bob Dylan. Het is zelfverzekerd en brutaal: "Like a rolling stone". "When you ain't got nothing, you got nothing to lose". Dylan kreeg in 2016 de Nobelprijs voor literatuur.

292. Stronkstad

Het kleine staatje Stronkstad werd in zijn bestaan voortdurend bedreigd door de reus Medwietsch. Deze beer vertoonde telkens weer grensoverschrijdend gedrag. Ook nu dreigde dat te gebeuren. Tevergeefs klopten de bewoners aan bij andere steden, tevergeefs vroegen zij om hulp. Het werd herfst, en nog kwam er geen hulp opdagen. De bewoners staken de koppen bij elkaar, en verzonnen een list. Ze bedekten de koepel van hun grote tempel met bladgoud, zodat Medwietsch zou denken dat het honing was, en zijn tanden zou breken. En dat gebeurde. Zijn eigen gulzigheid werd hem fataal. Voor deze keer waren ze gered. En hun stad was, vonden ze, er zelfs nog mooier op geworden!

291. Dagboek van een gek

Op 4 maart 1852 stierf de grote Russische schrijver Nikolaj Gogol (zie ook post 103). Zijn prachtige roman 'Dode zielen' is misschien niet zo bekend, maar zijn schitterende novelle 'Dagboek van een gek' des te meer. Het verhaal werd indrukwekkend voorgedragen door Henk van Ulsen, in 1965. In bovenstaande tekening zien we de auteur veilig opgeborgen achter een kijkgat, een behandeling die in de 19e eeuw de lijders aan gekte ten deel viel. Psychotherapie? Nooit van gehoord. Wat dat betreft had Van Gogh het al wat beter getroffen.